Komkommer - Cucumis Sativus
Komkommers zijn leuke planten voor in de moestuin. Ze groeien snel en geven een flinke oogst aan komkommers. Voor komkommers kan het handig zijn om F1-Hybriderassen te gebruiken. Deze rassen maken meestal alleen vrouwelijke bloemen (zie voor meer informatie het kopje zaadwinst) en zijn vaak ziektebestendiger. Tot nu toe heb ik alleen F1-hybrides geteeld. Volgend jaar wil ik 'normale' komkommers gaan zaaien.
Zaaien
Zaai de komkommers in maart binnen voor, dan zijn de planten al flink als ze rond half mei de tuin of de kas in mogen. De planten die ik in maart heb gezaaid, zijn nu (midden mei) zo'n 60 cm hoog en ze hebben hun eerste bloemen al. (Al haal ik die weg, want ze zijn nog een beetje klein om nu al komkommers te maken, ze moeten nog een beetje groeien).
Zorg dat de grond waarin je zaait niet te vast is. Het makkelijkst vind ik om te zaaien in potgrond die je hebt verluchtigt met grof zand (brekerzand) of cocopeat-aarde. Ook moet de aarde niet te nat zijn, want de grote zaden rotten snel in te natte grond. Dus dat is nog een reden waarom het verluchtigen van potgrond handig is, want dan kan het overtollige water makkelijker weglopen. Behalve verluchtigde potgrond kun je natuurlijk ook zaaien in speciale zaai- en stekgrond die in de meeste tuincentra te koop is, dit is echter duurder dan normale potgrond.
Zaaien
Zaai de komkommers in maart binnen voor, dan zijn de planten al flink als ze rond half mei de tuin of de kas in mogen. De planten die ik in maart heb gezaaid, zijn nu (midden mei) zo'n 60 cm hoog en ze hebben hun eerste bloemen al. (Al haal ik die weg, want ze zijn nog een beetje klein om nu al komkommers te maken, ze moeten nog een beetje groeien).
Zorg dat de grond waarin je zaait niet te vast is. Het makkelijkst vind ik om te zaaien in potgrond die je hebt verluchtigt met grof zand (brekerzand) of cocopeat-aarde. Ook moet de aarde niet te nat zijn, want de grote zaden rotten snel in te natte grond. Dus dat is nog een reden waarom het verluchtigen van potgrond handig is, want dan kan het overtollige water makkelijker weglopen. Behalve verluchtigde potgrond kun je natuurlijk ook zaaien in speciale zaai- en stekgrond die in de meeste tuincentra te koop is, dit is echter duurder dan normale potgrond.
Uitplanten en verdere verzorging
De planten zijn niet winterhard, je kunt ze dus pas uitplanten na 12 mei (ijsheiligen). Na deze datum is er onofficieel geen kans meer op nachtvorst. Toch is het wel verstandig het weerbericht een beetje in de gaten te houden. Voor je de plantjes uitplant, kan je ze afharden. Dit doe je door ze gedurende drie dagen steeds een beetje langer buiten te zetten in de halfschaduw. 's Avonds zet je ze dan weer binnen of in de kas. Na drie dagen kun je ze uitplanten. Doe dit op een dag waarop het niet té zonnig is (dan kunnen de blaadjes verbranden, omdat ze niet gewend zijn aan de volle zon), maar natuurlijk ook niet op een dag waarop het heel erg hard waait en/of heel erg hard regent.
Wanneer de planten zijn uitgeplant en je ze hebt water gegeven vraagt de komkommerplant niet heel erg veel meer van je. Je moet een beslissing gaan maken of je de planten wilt laten klimmen, of dat je ze over de grond wilt laten kruipen. Ik laat mijn komkommerplanten altijd tegen de schutting klimmen, waaraan ik ze vastbind met touw.
Er zijn hele systemen op internet te vinden voor het snoeien van een komkommerplant. Ik let daar niet zo veel op. Ik laat de plant zijn gang gaan en zodra hij de neiging krijgt om hoger te klimmen dan waar ik bij kan, top ik hem.
Ik snoei pas takken/bladeren weg als ze dreigen andere planten te gaan overschaduwen.
Komkommerplanten kunnen meerdere bloemen in een bladoksel maken. Ik laat meestal maar een bloem per bladoksel zitten, anders is er geen ruimte voor de komkommers. Ook geeft de komkommerplant anders meer komkommers dan hij eigenlijk aankan.
Het enige wat je bij een komkommerplant wel regelmatig moet controleren (tenzij je een F1-hybride ras zaait wat enkel vrouwelijke bloemen geeft) is of er geen mannelijke bloemen groeien. Wanneer er namelijk een mannelijke bloem groeit, kan het zo zijn dat de komkommers bevrucht worden, en dan zijn ze niet lekker meer om te eten. Vrouwelijke komkommerbloemen hoeven niet bevrucht te zijn om een komkommer te produceren. Wanneer een komkommer toch bevrucht is, is dit te zien aan de dikte van de komkommer: bevruchte komkommers zijn dikker dan onbevruchte.
De mannelijke bloemen knip je er dus uit (tenzij je natuurlijk een bevruchte komkommer wilt om er zaden van te winnen, dan zou ik een vrouwelijke bloem handmatig bevruchten en de mannelijke bloem daarna weghalen).
Mannelijke bloemen zijn makkelijk te onderscheiden van vrouwelijke bloemen. Vrouwelijke bloemen hebben al een soort mini-komkommertje achter de bloem zitten, mannelijke komkommers hebben dit niet. Wanneer de vrouwelijke bloem niet bevrucht is, sterft de bloem af en zal het mini-komkommertje vanzelf uitgroeien tot een komkommer.
(Op de foto hierboven staat een vrouwelijke bloem, het komkommertje is duidelijk te zien).
De planten zijn niet winterhard, je kunt ze dus pas uitplanten na 12 mei (ijsheiligen). Na deze datum is er onofficieel geen kans meer op nachtvorst. Toch is het wel verstandig het weerbericht een beetje in de gaten te houden. Voor je de plantjes uitplant, kan je ze afharden. Dit doe je door ze gedurende drie dagen steeds een beetje langer buiten te zetten in de halfschaduw. 's Avonds zet je ze dan weer binnen of in de kas. Na drie dagen kun je ze uitplanten. Doe dit op een dag waarop het niet té zonnig is (dan kunnen de blaadjes verbranden, omdat ze niet gewend zijn aan de volle zon), maar natuurlijk ook niet op een dag waarop het heel erg hard waait en/of heel erg hard regent.
Wanneer de planten zijn uitgeplant en je ze hebt water gegeven vraagt de komkommerplant niet heel erg veel meer van je. Je moet een beslissing gaan maken of je de planten wilt laten klimmen, of dat je ze over de grond wilt laten kruipen. Ik laat mijn komkommerplanten altijd tegen de schutting klimmen, waaraan ik ze vastbind met touw.
Er zijn hele systemen op internet te vinden voor het snoeien van een komkommerplant. Ik let daar niet zo veel op. Ik laat de plant zijn gang gaan en zodra hij de neiging krijgt om hoger te klimmen dan waar ik bij kan, top ik hem.
Ik snoei pas takken/bladeren weg als ze dreigen andere planten te gaan overschaduwen.
Komkommerplanten kunnen meerdere bloemen in een bladoksel maken. Ik laat meestal maar een bloem per bladoksel zitten, anders is er geen ruimte voor de komkommers. Ook geeft de komkommerplant anders meer komkommers dan hij eigenlijk aankan.
Het enige wat je bij een komkommerplant wel regelmatig moet controleren (tenzij je een F1-hybride ras zaait wat enkel vrouwelijke bloemen geeft) is of er geen mannelijke bloemen groeien. Wanneer er namelijk een mannelijke bloem groeit, kan het zo zijn dat de komkommers bevrucht worden, en dan zijn ze niet lekker meer om te eten. Vrouwelijke komkommerbloemen hoeven niet bevrucht te zijn om een komkommer te produceren. Wanneer een komkommer toch bevrucht is, is dit te zien aan de dikte van de komkommer: bevruchte komkommers zijn dikker dan onbevruchte.
De mannelijke bloemen knip je er dus uit (tenzij je natuurlijk een bevruchte komkommer wilt om er zaden van te winnen, dan zou ik een vrouwelijke bloem handmatig bevruchten en de mannelijke bloem daarna weghalen).
Mannelijke bloemen zijn makkelijk te onderscheiden van vrouwelijke bloemen. Vrouwelijke bloemen hebben al een soort mini-komkommertje achter de bloem zitten, mannelijke komkommers hebben dit niet. Wanneer de vrouwelijke bloem niet bevrucht is, sterft de bloem af en zal het mini-komkommertje vanzelf uitgroeien tot een komkommer.
(Op de foto hierboven staat een vrouwelijke bloem, het komkommertje is duidelijk te zien).
Oogst
Komkommers kun je over het algemeen oogsten wanneer ze een centimeter of 20 à 25 hebben bereikt. Dit stond tenminste achter op het zakje zaad dat ik had gekocht. Vorig jaar heb ik de komkommers gewoon door laten groeien tot ik ze groot genoeg vond en/of ze nodig had (wel zorgen dat ze niet overrijp raken). Ik had vorig jaar een komkommer die een lengte bereikte van een halve meter! Sommige rassen geven echter kleinere komkommers, andere grotere, hier moet je natuurlijk wel rekening mee houden (van een snack-komkommer-plant moet je geen komkommers van twintig centimeter verwachten natuurlijk).
Hoe meer komkommers je plukt, hoe meer bloemen de plant gaat aanmaken en hoe meer komkommers je dus uiteindelijk kunt oogsten.
Zaadwinst
Ik heb nog nooit zelf zaden geoogst van een komkommer, omdat ik enkel F1-hybride rassen heb gehad met alleen vrouwelijke bloemen (dus geen bevruchte komkommers) en daarbij is er geen garantie dat nakomelingen van F1-hybride rassen dezelfde eigenschappen hebben als de planten waar de zaden vanaf komen (zie daarvoor de pagina: F1-hybride rassen). Ook kruizen komkommers heel makkelijk met andere komkommersoorten en met augurken.
Wil je wel zelf zaden winnen (je kunt het ook allicht eens proberen van een F1-hybride ras, het kan ook goed uitpakken, zet je gewoon een extra komkommerplant van een ras waarvan je zeker weet dat het een goede opbrengst geeft erbij) dan moet je zorgen dat er een komkommer bevrucht wordt. Vanwegen het makkelijke kruizen van de plant is het handig om de vrouwelijke bloem af te sluiten van insecten, door er bijvoorbeeld gaas omheen te doen. Je bevrucht die vrouwelijke bloem dan eigenhandig met een mannelijke bloem (bijvoorbeeld met behulp van een wattenstaafje of een kwastje). Daarna plaats je het gaasje weer terug. Pas als de bloem verwelkt is kun je het gaasje eraf halen. Laat de komkommer groeien tot hij overrijp is. Dan zijn de zaden goed gerijpt. Nu kun je de zaden uit de komkommer halen. Was ze en laat ze goed drogen voor je ze opbergt, bijvoorbeeld door ze op een laag keukenpapier een week op een droge plek (het beste is ergens in huis) een weekje te laten liggen.
Komkommerzaden kopen?
Zie de zadenlijst - groentenzaden - zaden vruchtgewassen
Komkommers kun je over het algemeen oogsten wanneer ze een centimeter of 20 à 25 hebben bereikt. Dit stond tenminste achter op het zakje zaad dat ik had gekocht. Vorig jaar heb ik de komkommers gewoon door laten groeien tot ik ze groot genoeg vond en/of ze nodig had (wel zorgen dat ze niet overrijp raken). Ik had vorig jaar een komkommer die een lengte bereikte van een halve meter! Sommige rassen geven echter kleinere komkommers, andere grotere, hier moet je natuurlijk wel rekening mee houden (van een snack-komkommer-plant moet je geen komkommers van twintig centimeter verwachten natuurlijk).
Hoe meer komkommers je plukt, hoe meer bloemen de plant gaat aanmaken en hoe meer komkommers je dus uiteindelijk kunt oogsten.
Zaadwinst
Ik heb nog nooit zelf zaden geoogst van een komkommer, omdat ik enkel F1-hybride rassen heb gehad met alleen vrouwelijke bloemen (dus geen bevruchte komkommers) en daarbij is er geen garantie dat nakomelingen van F1-hybride rassen dezelfde eigenschappen hebben als de planten waar de zaden vanaf komen (zie daarvoor de pagina: F1-hybride rassen). Ook kruizen komkommers heel makkelijk met andere komkommersoorten en met augurken.
Wil je wel zelf zaden winnen (je kunt het ook allicht eens proberen van een F1-hybride ras, het kan ook goed uitpakken, zet je gewoon een extra komkommerplant van een ras waarvan je zeker weet dat het een goede opbrengst geeft erbij) dan moet je zorgen dat er een komkommer bevrucht wordt. Vanwegen het makkelijke kruizen van de plant is het handig om de vrouwelijke bloem af te sluiten van insecten, door er bijvoorbeeld gaas omheen te doen. Je bevrucht die vrouwelijke bloem dan eigenhandig met een mannelijke bloem (bijvoorbeeld met behulp van een wattenstaafje of een kwastje). Daarna plaats je het gaasje weer terug. Pas als de bloem verwelkt is kun je het gaasje eraf halen. Laat de komkommer groeien tot hij overrijp is. Dan zijn de zaden goed gerijpt. Nu kun je de zaden uit de komkommer halen. Was ze en laat ze goed drogen voor je ze opbergt, bijvoorbeeld door ze op een laag keukenpapier een week op een droge plek (het beste is ergens in huis) een weekje te laten liggen.
Komkommerzaden kopen?
Zie de zadenlijst - groentenzaden - zaden vruchtgewassen